Dekarbonizacja wytwarzania ciepła w miastach. Ważna rola spółdzielni mieszkaniowych.

Wraz z narastającym ocieplaniem klimatu niezwykle istotne jest wdrażanie na szeroką skalę skutecznych metod dekarbonizacji sektora energetycznego. Kluczowym obszarem, wymagającym priorytetowego działania, jest wytwarzanie ciepła na potrzeby centralnego ogrzewania i przygotowanie cieplej wody w miastach. I choć włodarze miast ustanawiają długoterminowe strategie klimatyczne, to warto przyjrzeć się pozostałym podmiotom, które mogą zostać zaangażowane w czynny udział w dążeniu do osiągnięcia celów określonych w Europejskim Zielonym Ładzie. A są nimi m.in. spółdzielnie mieszkaniowe.

Jak wykazuje Centralny Ośrodek Informacji Gospodarczej w Polsce, w 2022 roku funkcjonowało ponad 3000 spółdzielni mieszkaniowych. A to z kolei przekłada się ok. 2 miliony mieszkań i blisko 10 milionów mieszkańców. Właśnie dlatego spółdzielnie odgrywają istotną rolę dla realizacji celów związanych z neutralnością klimatyczną i poprawą jakości życia lokalnych społeczności.

Rekonstrukcja systemu ciepłowniczego

Tradycyjne metody wytwarzania ciepła, w tym – spalanie węgla, mają negatywny wpływ na środowisko, przyczyniając się do emisji netto ditlenku węgla i innych szkodliwych substancji. W tym kontekście spółdzielnie (podobnie jak domki jednorodzinne, czy firmy) mają wiele możliwości wprowadzania innowacji i zrównoważonych rozwiązań. – Jednym z popularniejszych jest rekonstrukcja systemu ciepłowniczego tj. zlikwidowanie użytkowania paliwa kopalnego – głównie węgla – i podniesienie efektywności wytwarzania i przesyłu ciepła – mów Sławomir Madejski, Prezes Zarządu CEDR Energo.

A jak wyglądać mogą efekty zmian? Poniżej przykład obrazujący zastąpienie wytwarzania ciepła z trzech kotłowni opalanych węglem kamiennym jedną kotłownią opalaną zrębka drzewną.

Likwidacja sieci przesyłowej CWU poprzez zainstalowanie w budynkach mieszkalnych indywidualnych węzłów ciepłowniczych CO/CWU oraz rekonstrukcja sieci przesyłowych, powodować może podniesienie sprawności wytwarzania i przesyłu ciepła z 47% w systemie „starym” nawet do 78% w „nowym systemie”. A oprócz tego – ograniczenie kosztów ciepła dla odbiorców końcowych o 1/12 w porównaniu ze starym systemem.[1]

Partnerstwo i edukacja

Ważnym aspektem roli spółdzielni w dekarbonizacji wytwarzania ciepła jest również ich zdolność do budowania partnerstw. Współpraca z lokalnymi samorządami, firmami energetycznymi, organizacjami pozarządowymi i innymi zainteresowanymi stronami może przynieść korzyści w postaci wymiany wiedzy, zasobów i doświadczeń. e Wspomniane partnerstwa mogą przyspieszyć proces dekarbonizacji, umożliwiając wprowadzenie innowacyjnych rozwiązań i skalowanie działań. – Bardzo często Spółdzielnie uczestniczą w inwestycji jako strona wieloletniej umowy o dostawie ciepła, a nie jako inwestor. Stanowić mogą zatem partnera dla drugiego podmiotu, który konsultuje z odbiorcą ciepła – spółdzielnią mieszkaniową – opracowanie koncepcji techniczno-technologicznej nowego systemu ciepłowniczego dla osiągnięcia optymalnych parametrów wytwarzania i przesyłu ciepła– tłumaczy ekspert CEDR Energo.

Warto zaznaczyć, spółdzielnie mogą inwestować w nowoczesne technologie, instalując w budynkach mieszkalnych np. indywidualne węzły ciepłownicze. W rezultacie większa grupa użytkowników ciepła może skorzystać z efektywniejszych i przyjaznych dla środowiska naturalnego źródeł ciepła, zmniejszając m.in. emisję gazów cieplarnianych. Coraz częściej spółdzielnie mieszkaniowe decydują się także na hybrydowe systemy podgrzewania ciepłej wody użytkowej tj. odnawialne źródła energii w połączeniu z kotłownią gazową lub węzłem cieplnym zasilanym ciepłem systemowym.

Edukacja mieszkańców

Niezbędne jawi się prowadzenie kampanii edukacyjnych (przykład: kampania „Zmień piec”), mających na celu podniesienie świadomości mieszkańców w zakresie korzyści związanych z dekarbonizacją wytwarzania ciepła. Poprzez organizowanie warsztatów, spotkań informacyjnych i udostępnianie materiałów, spółdzielnie mieszkaniowe mogą pomóc lokalnym społecznościom w zrozumieniu i zaangażowaniu się w działania na rzecz ochrony środowiska.

Dekarbonizacja wytwarzania ciepła w miastach jest niezbędna dla osiągnięcia globalnych celów zrównoważonego rozwoju i walki ze zmianami klimatycznymi. A biorąc pod uwagę, że realizację inwestycji środkami inwestora – nie można się dziwić, wzrostowi zainteresowania spółdzielni mieszkaniowych opisanym kierunkiem działań modernizacyjnych i inwestycyjnych.

---

[1]Dane własne CEDR Energo: analizy z 2020 roku; symulacja